Με Υπουργική Απόφαση καθορίζεται το θεσμικό πλαίσιο εφαρμογής για τα καλούμενα «οικολογικά προγράμματα» (eco-schemes) του άρθρου 31 «Προγράμματα για το κλίμα, το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων» του Καν. (ΕΕ) 2021/2115 Π1-31.3, Π1-31.4, Π1-31.8 που αφορούν: «Εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης, με παράλληλη ενίσχυση της βιοποικιλότητας», «Εφαρμογές κυκλικής οικονομίας στη γεωργία», «Διατήρηση και προστασία καλλιεργειών σε εκτάσεις με αναβαθμίδες» και «Προστασία μνημειακών ελαιώνων».
Αναλυτικότερα, πρόκειται για την με αριθμό 1384/190515, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ B’ 3946/19.06.2023, στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρονται τα εξής:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Γενικές διατάξεις για όλες τις παρεμβάσεις
Άρθρο 1
Σκοπός
1. Σκοπός της παρούσας απόφασης είναι ο καθορισμός του αναγκαίου θεσμικού πλαισίου για την εφαρμογή, διαχείριση και παρακολούθηση των παρακάτω Προγραμμάτων για το κλίμα, το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων του άρθρου 31 του Καν (ΕΕ) 2021/2115 (ecoschemes), εφεξής «οικολογικά προγράμματα»:
α) Οικολογικό πρόγραμμα Π1-31.3 «Εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης, με παράλληλη ενίσχυση της βιοποικιλότητας», που αποτελείται από τις κάτωθι δράσεις:
αα) Δράση 31.3-Α «Σπορά του υπορόφου για φυτοκάλυψη (χωρίς παραγωγή) στις μόνιμες καλλιέργειες και δημιουργία ζωνών βιοποικιλότητας στα περιθώρια».
αβ) Δράση 31.3-Β «Σπορά του υπορόφου για φυτοκάλυψη (χωρίς παραγωγή) στις μόνιμες καλλιέργειες και δημιουργία ζωνών βιοποικιλότητας στα περιθώρια με φυτά ξενιστές».
αγ) Δράση 31.3-Γ «Σπορά του αγροτεμαχίου στις αρόσιμες εκτάσεις για φυτοκάλυψη (χωρίς παραγωγή)».
αδ) Δράση 31.3-Δ «Σπορά του αγροτεμαχίου στις αρόσιμες εκτάσεις για φυτοκάλυψη (χωρίς παραγωγή) και με φυτά ξενιστές».
β) Οικολογικό πρόγραμμα Π1-31.4 «Εφαρμογές κυκλικής οικονομίας στη γεωργία».
γ) Οικολογικό πρόγραμμα Π1-31.8 «Διατήρηση και προστασία καλλιεργειών σε εκτάσεις με αναβαθμίδες»
δ) Οικολογικό πρόγραμμα Π1-31.10 «Προστασία τοπίων και γεωργικών συστημάτων υψηλής περιβαλλοντικής σημασίας», που αποτελείται από τη δράση:
αα) Δράση 31.10 «Προστασία μνημειακών ελαιώνων».
2. Οι παρεμβάσεις της παρ. 1 περιλαμβάνονται στο Στρατηγικό Σχέδιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ) της Ελλάδας που ισχύει για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως την 31η Δεκεμβρίου 2027 («περίοδος του στρατηγικού σχεδίου για την ΚΓΠ») και παρέχεται ενωσιακή στήριξη που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ).
Άρθρο 2
Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής
1. Τα οικολογικά προγράμματα εφαρμόζονται σύμφωνα με το άρθρο 31 του Καν.(ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ως αποσυνδεδεμένες άμεσες ενισχύσεις.
2. Οι παραπάνω παρεμβάσεις των οικολογικών προγραμμάτων συμβάλλουν σε δύο τουλάχιστον από τους ειδικούς στόχους της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) για το κλίμα, το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων και ειδικότερα:
α. Στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτήν, μεταξύ άλλων μέσω της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της ενίσχυσης της δέσμευσης του διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και προώθηση της βιώσιμης ενέργειας [άρθρο 6 παρ. δ) Καν.(ΕΕ) 2021/2115, ειδικός στόχος ΕΣ4 του ΣΣ ΚΑΠ].
β. Στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και στην αποτελεσματική διαχείριση των φυσικών πόρων, όπως το νερό, το έδαφος και ο αέρας, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της εξάρτησης από χημικές ουσίες [άρθρο 6 παρ. ε) Καν.(ΕΕ) 2021/2115, ειδικός στόχος ΕΣ5 του ΣΣ ΚΑΠ].
γ) Στην ανάσχεση και αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας, ενίσχυση των οικοσυστημικών υπηρεσιών και διατήρηση των οικοτόπων και των τοπίων [άρθρο 6 παρ. στ) Καν.(ΕΕ) 2021/2115, ειδικός στόχος ΕΣ6 του ΣΣ ΚΑΠ].
3. Η παρακολούθηση και αξιολόγηση των επιδόσεων των οικολογικών προγραμμάτων πραγματοποιείται με βάση δύο (2) είδη δεικτών/δεδομένων:
α) Τους κοινούς, για όλα τα κράτη μέλη, δείκτες Πλαισίου Παρακολούθησης και Αξιολόγησης, εκροών και αποτελεσμάτων, οι οποίοι περιγράφονται στο Παράρτημα Ι του Καν.(ΕΕ) 2115/2021, συλλέγονται από τις αιτήσεις πληρωμών, αποστέλλονται από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. στην Επιτροπή κάθε χρόνο έως τις 15 Φεβρουαρίου του έτους Ν, αποτυπώνονται στους πίνακες της ετήσιας έκθεσης επιδόσεων και αφορούν πληρωμές κατά το γεωργικό οικονομικό έτος Ν-1 καθώς και:
β) Τα επιπλέον δεδομένα, τα οποία περιγράφονται στο Παράρτημα IV του εφαρμοστικού Κανονισμού1475/2022, συλλέγονται από την Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ), αποστέλλονται από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. στην Επιτροπή κάθε χρόνο έως τις 30 Απριλίου του έτους Ν, με τη μορφή πινάκων και αφορούν παρεμβάσεις για τις οποίες έχουν πραγματοποιηθεί πληρωμές κατά το γεωργικό οικονομικό έτος Ν-1.
4. Οι δείκτες εκροών και αποτελεσμάτων και τα επιπλέον δεδομένα των οικολογικών προγραμμάτων του ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027 περιγράφονται αναλυτικά στο Παράρτημα Ι της παρούσας.
5. Οι διαδικασίες για την ετήσια παρακολούθηση της επίτευξης των επιδόσεων, των τιμών δεικτών εκροώνκαι αποτελεσμάτων καθώς και η αιτιολόγηση τυχόν υπερβάσεων ή αποκλίσεων από τις αντίστοιχες προγραμματισμένες τιμές που έχουν καθοριστεί στο ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027, περιγράφονται αναλυτικά στη Διαδικασία 3.2 του Παραρτήματος Ι, του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ).
Άρθρο 3
Αρμόδιοι Φορείς
1. Καθήκοντα Διαχειριστικής Αρχής ασκεί η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ (ΕΥΔ ΣΣ ΚΑΠ).
2. Ενδιάμεσος Φορέας (ΕΦ) για την εφαρμογή των οικολογικών προγραμμάτων του άρθρου 1 έχει οριστεί η Διεύθυνση Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Κλιματικής Αλλαγής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ), κατόπιν εκχώρησης από την ΕΥΔ ΣΣ ΚΑΠ με την υπ’ αρ. 885/13.03.2023 (ΑΔΑ: 6Ρ2Ρ4653ΠΓ-Σ0Α) υπουργική απόφαση.
3. Οργανισμός πληρωμής είναι ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.).
Άρθρο 4
Εννοιολογικοί προσδιορισμοί
1. Για την εφαρμογή της παρούσας ισχύουν οι ορισμοί του άρθρου 3 της υπ’ αρ. 519/135068/05.05.2023 υπουργικής απόφασης «Καθορισμός οριζόντιων θεμάτων για την εφαρμογή των παρεμβάσεων άμεσων ενισχύσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Καν.(ΕΕ)2021/2115 και το Στρατηγικό Σχέδιο της Ελλάδας για την ΚΑΠ 2023-2027» (B’ 3071).
2. Επιπλέον του άρθρου 3 της παραπάνω αναφερόμενης υπουργικής απόφασης ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:
2.1. Ολοκληρωμένο Σύστημα (ΟΣ)
Το ολοκληρωμένο σύστημα (ΟΣ), σύμφωνα με το άρθρο 66 του Καν. (ΕΕ) 2116/2021 περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:
α) σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων·
β) σύστημα υποβολής αιτήσεων με βάση γεωχωρικά στοιχεία και, κατά περίπτωση, σύστημα υποβολής αιτήσεων με βάση τα ζώα·
γ) σύστημα παρακολούθησης εκτάσεων·
δ) σύστημα για την ταυτοποίηση των δικαιούχων των παρεμβάσεων και των μέτρων που αναφέρονται στοάρθρο 65 παρ. 2·
ε) σύστημα ελέγχου και επιβολής κυρώσεων·
στ) κατά περίπτωση, σύστημα προσδιορισμού και καταγραφής των δικαιωμάτων ενίσχυσης·
ζ) κατά περίπτωση, σύστημα αναγνώρισης και καταγραφής των ζώων.
2.2. Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ): Η αίτηση ενίσχυσης που υποβάλλει ο γεωργός στο πλαίσιο του Καν.(ΕΕ) αριθ. 2115/2021, όπως περιγράφεται στο άρθρο 14 της υπ’ αρ. 519/135068/2023 υπουργικής απόφασης «Καθορισμός οριζόντιων θεμάτων για την εφαρμογή των παρεμβάσεων άμεσων ενισχύσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Καν. (ΕΕ) 2021/2115 και το Στρατηγικό Σχέδιο της Ελλάδας για την ΚΑΠ 2023-2027» (B’ 3071).
2.3. Στήριξη/ενίσχυση: οικονομικές ετήσιες ενισχύσεις για όλα τα επιλέξιμα εκτάρια που καλύπτονται από δεσμεύσεις των γεωργών στο πλαίσιο των οικολογικών προγραμμάτων. Οι ενισχύσεις αυτές χορηγούνται είτε ως ενισχύσεις πρόσθετες της βασικής ενίσχυσης είτε ως ενισχύσεις που λειτουργούν ως αποζημιώσεις έναντι του συνόλου ή μέρους των πρόσθετων δαπανών που πραγματοποιήθηκαν και του διαφυγόντος εισοδήματος ως αποτέλεσμα αυτών των δεσμεύσεων.
2.4. Υποχρεωτικές απαιτήσεις: είναι οι βασικές υποχρεώσεις των γεωργών για την εφαρμογή των οικολογικών προγραμμάτων, που αποτελούν τη βάση υπολογισμού έναντι της οποίας οι γεωργοί αναλαμβάνουν δεσμεύσεις.
Οι δεσμεύσεις των οικολογικών προγραμμάτων υπερβαίνουν τις υποχρεωτικές απαιτήσεις.
Άρθρο 5
Δικαιούχοι – Όροι στήριξης
1. Δικαιούχοι των οικολογικών προγραμμάτων είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα, για τους οποίους συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) Έχουν την ιδιότητα του ενεργού γεωργού, όπως αυτή ορίζεται στην παρ. 4 του άρθρου 3 της υπ’ αρ. 519/135068/2023 υπουργικής απόφασης (B’ 3071),
β) υποβάλλουν Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ) στην οποία δηλώνονται εκτάσεις αρόσιμες ή/και με μόνιμες καλλιέργειες, με τους όρους και περιορισμούς που τίθενται στα επιμέρους άρθρα, συμπεριλαμβανομένων των επιλέξιμων καλλιεργειών/ομάδων ανά οικολογικό πρόγραμμα – παρέμβαση.
γ) στην περίπτωση που οι ενισχύσεις λαμβάνονται ως πρόσθετες της βασικής εισοδηματικής στήριξης, ο δικαιούχος ενεργός γεωργός θα πρέπει να λαμβάνει βασική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα για το σύνολο ή μέρος των επιλέξιμων εκταρίων του για το σχετικό οικολογικό πρόγραμμα.
2. Οι ενισχύσεις παρέχονται σε επιλέξιμα εκτάρια, όπως αυτά ορίζονται στην παρ. 17 του άρθρου 3 της υπ’ αρ. 519/135068/2023 (B’ 3071) υπουργικής απόφασης και καλύπτουν δεσμεύσεις που είναι διαφορετικές από τις δεσμεύσεις για τις οποίες χορηγούνται ενισχύσεις δυνάμει των παρεμβάσεων του άρθρου 70 «Περιβαλλοντικές, κλιματικές και άλλες δεσμεύσεις διαχείρισης» του Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ), και οι οποίες:
α) υπερβαίνουν τις σχετικές Κανονιστικές Απαιτήσεις Διαχείρισης (ΚΑΔ) και τα πρότυπα για την Καλή Γεωργική και Περιβαλλοντική Κατάσταση (ΚΓΠΚ) που ισχύουν στο πλαίσιο της Αιρεσιμότητας, σύμφωνα με το άρθρο 8 της υπ’ αρ. 519/135068/05.05.2023 (B’ 3071) υπουργικής απόφασης και την υπ’ αρ. 1313/178948/09.06.2023 (B’ 3777) υπουργική απόφαση για την εφαρμογή της Αιρεσιμότητας, σε εκτέλεση του Καν.(ΕΕ) 2021/2115
β) υπερβαίνουν τις σχετικές ελάχιστες απαιτήσεις για τη χρήση λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων, την καλή διαβίωση των ζώων καθώς και άλλες σχετικές υποχρεωτικές απαιτήσεις που θεσπίζονται από το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο,
γ) πληρούν τις προϋποθέσεις που καθορίζονται για τη διατήρηση της γεωργικής έκτασης σε κατάσταση η οποία την καθιστά κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια χωρίς προπαρασκευαστικές ενέργειες πέραν της χρήσης των συνήθων γεωργικών πρακτικών, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 3 στοιχείο β) της υπ’ αρ. 519/135068/05.05.2023 (B’ 3071) υπουργικής απόφασης.
3. Δεν χορηγούνται άμεσες ενισχύσεις σε γεωργούς, όταν το συνολικό ποσό προς καταβολή των άμεσων ενισχύσεων πριν την ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών και την εφαρμογή διοικητικών κυρώσεων για δεδομένο ημερολογιακό έτος, δεν υπερβαίνει τα 150 ευρώ.
Η πρόβλεψη αυτή δεν εφαρμόζεται για τους γεωργούς των οποίων η έδρα της εκμετάλλευσης βρίσκεται στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους με εξαίρεση την Εύβοια και την Κρήτη.
4. Για τις ανάγκες του κριτηρίου αποφυγής διπλής χρηματοδότησης με άλλα καθεστώτα του ΣΣ ΚΑΠ, διενεργούνται οι απαιτούμενοι έλεγχοι, πριν την καταβολή της ενίσχυσης. Έλεγχοι, μεταξύ άλλων, διενεργούνται με τα εγκεκριμένα Επιχειρησιακά Προγράμματα των αναγνωρισμένων Οργανώσεων Παραγωγών της Κοινής Οργάνωσης των Αγορών γεωργικών προϊόντων (ΚΟΑ) για τις περιβαλλοντικές τους δράσεις.
5. Σε περίπτωση υπερβάλλουσας ζήτησης, το ύψος ενίσχυσης, ανά εκτάριο και έτος, δύναται να μειωθεί, έτσι ώστε να αποφευχθεί η υπέρβαση των ετήσιων χρηματοδοτικών κονδυλίων των ειδών παρέμβασης υπό μορφή άμεσων ενισχύσεων, βάσει του άρθρου 102 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115.
Άρθρο 6
Ασυμβατότητα
1. Για την αποφυγή διπλής χρηματοδότησης και μη συμβατών γεωργικών πρακτικών, δύναται να υφίσταται ασυμβατότητα σε επίπεδο αγροτεμαχίου μεταξύ:
α) των δράσεων των οικολογικών προγραμμάτων,
β) των δράσεων των οικολογικών προγραμμάτων και των παρεμβάσεων του άρθρου 70 «Περιβαλλοντικές, κλιματικές και άλλες δεσμεύσεις διαχείρισης» του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115,
γ) των δράσεων των οικολογικών προγραμμάτων και των γεωργοπεριβαλλοντικών δράσεων των Μέτρων 10 «Ενίσχυση για γεωργοπεριβαλλοντικές και κλιματικές υποχρεώσεις» και 11 «Βιολογική Γεωργία» του ΠΑΑ 2014-2022, εφόσον τα αγροτεμάχια αυτά περιλαμβάνονται σε ενεργά Τεχνικά Δελτία των παραπάνω Μέτρων κατά το έτος της αίτησης.
2. Για τον καθορισμό των μη επιτρεπόμενων συνδυασμών μεταξύ των παραπάνω παρεμβάσεων, ισχύει η υπ’ αρ. 1606/09.06.2023 απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (B’ 3778), όπως αυτή ισχύει.
Άρθρο 7
Γενικές δεσμεύσεις
1. Οι γεωργοί πέραν των δεσμεύσεων που περιγράφονται στα αντίστοιχα άρθρα της παρούσας για κάθε επί μέρους οικολογικό πρόγραμμα/παρέμβαση και δράση, υποχρεούνται:
α) Να δηλώνουν τη συμμετοχή τους στο οικολογικό πρόγραμμα στο πλαίσιο της υποβολής της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης (ΕΑΕ). Η εν λόγω δήλωση συμμετοχής εφεξής θα αναφέρεται ως «Αίτηση».
β) Να τηρούν περιβαλλοντικό φάκελο/αρχείο σε έντυπη ή ψηφιακή μορφή, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Στον φάκελο/αρχείο θα περιλαμβάνονται και λοιπά τυχόν απαιτούμενα δικαιολογητικά που αφορούν προμήθεια προϊόντος ή παροχή υπηρεσιών (προμήθεια κομπόστ, χρήση εξοπλισμού, εργαστηριακές αναλύσεις, κ.ά.) για την επαλήθευση της τήρησης των δεσμεύσεων σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα αντίστοιχα άρθρα των επιμέρους οικολογικών προγραμμάτων/παρεμβάσεων και δράσεων. Ο φάκελος πρέπει να είναι διαθέσιμος στις ελεγκτικές αρχές σε κάθε σχετικό αίτημα.
Τα δικαιολογητικά/φορολογικά παραστατικά γίνονται αποδεκτά εφόσον έχουν εκδοθεί εντός του έτους της αίτησης, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στα επιμέρους οικολογικά προγράμματα/παρεμβάσεις.
γ) Nα δέχονται και να διευκολύνουν όλους τους προβλεπόμενους ελέγχους από τα αρμόδια εθνικά και ενωσιακά ελεγκτικά όργανα.
δ) Να αποδέχονται τη δημοσιοποίηση και την περαιτέρω επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων από τις αρμόδιες υπηρεσίες, των ευαίσθητων προσωπικών τους δεδομένων συμπεριλαμβανομένων. Για τα στοιχεία των γεωργών που δημοσιοποιούνται, εφαρμόζονται τα άρθρα 98, 99 και 101 του Καν. (ΕΕ) 2021/2116 και παρέχεται ενημέρωση ότι αυτά ενδέχεται να αποτελέσουν αντικείμενο επεξεργασίας από τις αρχές ελέγχου και έρευνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της χώρας. Σε κάθε περίπτωση τηρούνται οι διατάξεις του Καν. (ΕΕ) 2018/1725 περί προστασίας των δεδομένων και του Καν. (ΕΕ) 679/2016 σχετικά με τα δικαιώματά τους και για τις προβλεπόμενες διαδικασίες για την άσκησή τους.
2. Ο Ενδιάμεσος Φορέας δύναται να εκδίδει εγκυκλίους για τον καθορισμό διευκρινίσεων που αφορούν την εφαρμογή των δεσμεύσεων των γεωργών, τόσο του παρόντος άρθρου όσο και αυτών που περιγράφονται στα αντίστοιχα άρθρα της παρούσας, για κάθε επιμέρους δράση των οικολογικών προγραμμάτων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Οικολογικό πρόγραμμα/Παρέμβαση: Π1-31.3 «Εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης, με παράλληλη ενίσχυση της βιοποικιλότητας»
Τμήμα 1
Δράση 31.3-Α «Σπορά του υπορόφου στις μόνιμες καλλιέργειες για φυτοκάλυψη (χωρίς παραγωγή) και δημιουργία ζωνών βιοποικιλότητας στα περιθώρια»
Άρθρο 8
Περιγραφή της δράσης 31.3-Α
Μέσω της δράσης οι γεωργοί ενισχύονται για τη βελτίωση της διαχείρισης του εδάφους και τη συμβολή στην αύξηση της βιοποικιλότητας εντός των εκτάσεων με μόνιμες καλλιέργειες. Αυτό επιτυγχάνεται με τη σπορά του υπορόφου με καλλιέργειες εδαφοκάλυψης και τη δημιουργία περιφερειακών ζωνών για την άγρια ζωή.
Άρθρο 9
Υποχρεωτικές απαιτήσεις της δράσης 31.3-Α
1. Στα αγροτεμάχια που γειτνιάζουν με υδάτινους όγκους, οι γεωργοί υποχρεούνται στην τήρηση του
προτύπου ΚΓΠΚ 4 «Δημιουργία ζωνών ανάσχεσης κατά μήκος υδατορεμάτων», όπως αυτό εξειδικεύεται στην παρ. 1 του άρθρου 4 της υπ’ αρ. 1313/178948/09.06.2023 (B’ 3777) υπουργικής απόφασης για την εφαρμογή της Αιρεσιμότητας.
2. Στα αγροτεμάχια μονίμων καλλιεργειών με κλίση μεγαλύτερη του 10%, οι γεωργοί υποχρεούνται στην
τήρηση του προτύπου ΚΓΠΚ 6 «Ελάχιστη κάλυψη του εδάφους για την αποφυγή ακάλυπτων εδαφών σε περιόδους που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες», όπως αυτό εξειδικεύεται στην παρ. 3 στοιχείο β του άρθρου 5 της υπ’ αρ. 1313/178948/09.06.2023 υπουργικής απόφασης (B’ 3777) για την εφαρμογή της Αιρεσιμότητας.
Άρθρο 10
Δεσμεύσεις γεωργών για τη δράση 31.3-Α
Στο πλαίσιο της δράσης, οι γεωργοί δεσμεύονται στα αγροτεμάχια με τις επιλέξιμες μόνιμες καλλιέργειες και στην επιφάνεια ενδιαμέσως των δένδρων ή πρέμνων (αμπελιών) ή, για γραμμικές καλλιέργειες, κατά μήκος διαδοχικών γραμμών παράλληλων με τις γραμμές φύτευσης των δέντρων:
α) να σπείρουν με την έναρξη των καλλιεργητικών εργασιών κατά τη χειμερινή περίοδο φυτά εδαφοκάλυψης, με στόχο την προστασία από τη διάβρωση, τη διατήρηση/αύξηση της οργανικής ουσίας και τη μερική κάλυψη των αναγκών σε θρεπτικά στοιχεία διά της χλωράς λίπανσης.
Επιλέξιμα είδη ως φυτά εδαφοκάλυψης είναι αυτούσια ή μίγματα από τα ψυχανθή, αγρωστώδη, σταυρανθή και άλλα είδη που περιλαμβάνονται στον Πίνακα 1 του Παραρτήματος ΙΙ της παρούσας.
Η πυκνότητα σποράς είναι 5-10 κιλά/στρέμμα ανάλογα με το είδος. Τα φυτά αυτά πρέπει να σπέρνονται πριν την 15/11 κάθε έτος και να συντηρούνται με ευθύνη του γεωργού στο αγροτεμάχιο τουλάχιστον δύο εβδομάδες επιπλέον από το διάστημα που προβλέπεται στο ΚΓΠΚ 6 (δηλαδή από 15/11 έως 20/3).
Τα φυτά εδαφοκάλυψης δεν συγκομίζονται και δεν βόσκονται αλλά κόβονται κατά την περίοδο της άνθισης και οπωσδήποτε πριν τη σποροποίηση τους. Μετά το πέρας αυτής της περιόδου, τα φυτά μπορούν να παραμείνουν επί του εδάφους ή να ενσωματωθούν σε αυτό. Σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η καύση τους.
Στις περιπτώσεις αγροτεμάχιων μονίμων καλλιεργειών με κλίση μεγαλύτερη του 10%, με την εδαφοκάλυψη που γίνεται σύμφωνα με την ανωτέρω διαδικασία, τηρείται η υποχρέωση του ΚΓΠΚ 6, χωρίς άλλες ενέργειες, και:
β) Να δημιουργήσουν ζώνες υποστήριξης της άγριας ζωής με τη μορφή λωρίδων στα περιθώρια των αγροτεμαχίων, εμπλουτισμένες με τη φύτευση ετήσιων ποωδών αλλά και πολυετών ειδών ποώδους ή θαμνώδους μορφής, που δεν προορίζονται για παραγωγή, πλάτους τουλάχιστον 1,5 μέτρου. Οι λωρίδες πρέπει να καταλαμβάνουν το 40% της περιμέτρου του αγροτεμαχίου. Τα επιλέξιμα είδη περιλαμβάνονται στην κατηγορία των ψυχανθών και αγρωστωδών του Πίνακα 1 του Παραρτήματος ΙΙ, καθώς και στον Πίνακα 3. Στις ζώνες αυτές δεν επιτρέπεται η χρήση λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων ούτε η βόσκηση. Δεν πρέπει να απομακρύνεται η ήδη υπάρχουσα αυτοφυής βλάστηση.
Άρθρο 11
Ύψος ενίσχυσης στη δράση 31.3-Α
1. Στους γεωργούς που εφαρμόζουν τη δράση αυτή χορηγείται ενίσχυση 100 €/Ηa (1 Ha=10 στρέμματα), (Κωδικός προβλεπόμενου μοναδιαίου ποσού 31.3-1). 2. Η πληρωμή θεωρείται ως ενίσχυση πρόσθετη της βασικής ενίσχυσης, λόγω των σημαντικών οικοσυστημικών υπηρεσιών που παρέχονται. Σε κάθε περίπτωση εκτός των λοιπών όρων στήριξης για την καταβολή της ενίσχυσης πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης. Ειδικά για τη δράση αυτή, επειδή οι ενισχύσεις λαμβάνονται ως πρόσθετες της βασικής εισοδηματικής στήριξης, ο δικαιούχος ενεργός γεωργός θα πρέπει να λαμβάνει βασική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα της παρέμβασης Π1-21, για το σύνολο ή μέρος των επιλέξιμων εκταρίων του για το σχετικό οικολογικό σχήμα, σύμφωνα με την παρ. 1γ του άρθρου 5 της παρούσας.
