Μία πρώτη αποτίμηση της αβεβαιότητας, που έχει προκύψει από την εμφάνιση της πανδημίας της νόσου Covid-19, και στον αγροτικό τομέα κάνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών και Εμπόρων Λιπασμάτων (ΣΠΕΛ), Γιάννης Βεβελάκης.
Παράλληλα, μιλά στο Agro24 και για το θέμα που έχει προκύψει με τον νέο ευρωπαϊκό κανονισμό για την κατηγοριοποίηση των λιπασμάτων, καθώς και για τα ευρήματα της έρευνας του ΙΟΒΕ σχετικά με το κόστος παραγωγής των αγροτικών προϊόντων.
Ειδικά για το τελευταίο θέμα, μας είπε ότι το λίπασμα αντιστοιχεί περίπου στο 7% του συνολικού κόστους, διαψεύδοντας όσα κατά καιρούς έχουν ειπωθεί για το υψηλό κόστος των γεωργικών εφοδίων στη χώρα μας.
Εκλεγήκατε στην Agrotica, την 1η Φεβρουαρίου, πρόεδρος του ΣΠΕΛ, για τρίτη φορά. Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας;
Ο ΣΠΕΛ είναι μία πολύ δεμένη ομάδα και αυτό σημαίνει ότι η στρατηγική του Συνδέσμου δεν αλλάζει ιδιαίτερα με την αλλαγή των προσώπων στην προεδρία. Ακολουθούμε την ίδια στρατηγική με τα προηγούμενα χρόνια και τους προηγούμενους προέδρους. Οι προτεραιότητες αναδιαμορφώνονται ανάλογα με τις ανάγκες που παρουσιάζονται. Οι στόχοι είναι γενικοί:
- Η ενημέρωση των μελών μας για ό,τι συμβαίνει σε σχέση με τα λιπάσματα και
- η προώθηση της ισορροπημένης θρέψης στον αγροτικό πληθυσμό.
Συνεχίζετε λοιπόν την άτυπη συμφωνία με τους άλλους δύο συνδέσμους στον χώρο των αγροεφοδίων - ΕΣΥΦ και ΣΕΠΥ - για κοινή στρατηγική όσον αφορά την προώθηση των στόχων σας;
Αυτό έχει ξεκινήσει πολύ παλαιότερα. Μας ενδιαφέρει να είμαστε σε επαφή με τους συνδέσμους των σπόρων και των φαρμάκων, γιατί στην ουσία πολλοί από τους στόχους μας συμπίπτουν. Το κοινό που απευθυνόμαστε, δηλαδή ο Έλληνας αγρότης είναι ο ίδιος, είμαστε όλοι στον κλάδο των γεωργικών εφοδίων, οπότε όλοι έχουμε κοινά συμφέροντα και με συντονισμένες ενέργειες μπορούμε να πετύχουμε καλύτερα τον σκοπό μας.
Αυτό είναι κάτι διαχρονικό. Θέλουμε και να το προχωρήσουμε, να είναι κάτι απτό και να μην μείνει μία άτυπη συμφωνία, αλλά κάνουμε μικρά βήματα, με στόχο να μη δημιουργηθούν αντιθέσεις, εστιάζοντας στα κοινά μας προβλήματα.
Ένα από αυτά είναι η σύνδεση των τιμών των εφοδίων με το ύψος του κόστους παραγωγής, που σας οδήγησε στο να αναθέσετε από κοινού οι τρεις σύνδεσμοι στο ΙΟΒΕ τη σχετική έρευνα.
Αυτό είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα των συνεργιών που μπορούν να δημιουργηθούν. Συνέργιες και σε επίπεδο κόστους και στο επίπεδο μιας κοινής προσπάθειας στο να δείξουμε την προσφορά των αγροεφοδίων στη γεωργική παραγωγή.
Αυτό που έδειξε η έρευνα, είναι κάτι που εμείς το γνωρίζαμε εδώ και πολλά χρόνια, απλώς μία έρευνα που χρησιμοποιεί επιστημονικά και εμπεριστατωμένα στοιχεία μπορεί το τεκμηριώσει. Έδειξε, λοιπόν, ότι το κόστος των γεωργικών εφοδίων και συγκεκριμένα του λιπάσματος είναι πάρα πολύ μικρό σε σχέση με αυτό που έχει στο μυαλό του ο παραγωγός, σε σχέση με αυτό που είχε στο μυαλό της η πολιτεία, είναι γύρω στο 7% σαν μέσος όρος.
Αυτό είναι ένα εργαλείο που μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε, για να πείσουμε τον παραγωγό ότι, τελικά, όταν μειώνει την εφαρμογή του λιπάσματος, δεν κερδίζει περισσότερα, αλλά γεγονός είναι ότι μπορεί να χάσει πολλά από τη μείωση της παραγωγής. Η παρουσίαση των συμπερασμάτων της έρευνας του ΙΟΒΕ είχε προγραμματιστεί για τις 11 Μαρτίου και αναβλήθηκε πιθανότατα για τέλη Μαΐου.
Μέχρι το 2022 πρέπει να έχετε προσαρμοστεί στη νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία για το λίπασμα. Σε τι φάση βρίσκονται οι εταιρείες; Υπάρχει ανάγκη για περισσότερη εκπαίδευση;
Οι ελληνικές εταιρείες δεν μπορούν να κάνουν τίποτα παραπάνω, μέχρι να δημιουργηθούν οι κατάλληλοι φορείς από τις κρατικές υπηρεσίες και να βγουν οι αναγκαίες διευκρινίσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πρέπει, αρχικά, να οριστεί η εθνική αρχή κάθε Κράτους Μέλους που θα ελέγχει τους νέους οργανισμούς πιστοποίησης, να οριστούν τα κριτήρια πιστοποίησης των οργανισμών αυτών, αλλά και να δημιουργηθούν και να εγκριθούν αυτοί οι οργανισμοί.
Πρέπει , δηλαδή, να γίνουν συγκεκριμένα βήματα και να οριστούν ειδικές διαδικασίες για την εφαρμογή του νέου νόμου. Να γίνουν, δηλαδή, από την πολιτεία οι υποδομές, οι οποίες σήμερα είναι σε νηπιακό στάδιο. Επίσης, χρειάζονται περισσότερες διευκρινίσεις για ορισμένες κατηγορίες προϊόντων, καθώς ο νέος κανονισμός δεν περιλαμβάνει πλέον μόνο τα ανόργανα χημικά λιπάσματα.
Τα δυο χρόνια, που έχουν οριστεί ως μεταβατική περίοδος, πιθανόν να είναι αρκετός χρόνος, αλλά πρέπει να «τρέξουν» άνθρωποι που δεν είναι στη δική μας δικαιοδοσία. Εμείς πιέζουμε προς αυτή την κατεύθυνση, δηλαδή να τρέξουν γρήγορα οι διαδικασίες, ώστε να έχουμε και εμείς με τη σειρά μας τον απαραίτητο χρόνο να κάνουμε τις αλλαγές στην παραγωγική μας διαδικασίας, αλλά δεν εξαρτάται από εμάς.
Παράλληλα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό πρέπει να δημιουργηθεί και ένας ελληνικός νόμος για τα προϊόντα λίπανσης που δεν θα ενταχθούν στον Ευρωπαϊκό. Ο κανονισμός δίνει το δικαίωμα στην κάθε χώρα να φτιάξει εθνικό νομοθετικό πλαίσιο για τα λιπάσματα που δεν θα έχουν σήμα CE. Η νέα εθνική νομοθεσία θα αντικαταστήσει το παλαιότερο νομοθετικό πλαίσιο για τα εθνικά λιπάσματα της χώρας μας, αλλά είναι κάτι που πρέπει να γίνει πολύ γρήγορα.
Εμείς, ως ΣΠΕΛ, έχουμε κάνει τις προτάσεις μας στο Υπουργείο και έχουμε δεσμευτεί να υποβάλουμε την εισήγησή μας για το νέο νόμο. Έχουμε όλη τη γνώση, για να βοηθήσουμε το Υπουργείο να προχωρήσει γρήγορα, αλλά και η πολιτεία πρέπει να δράσει και μόνη της.
Οι εταιρείες θα μπορέσουν άμεσα να προσαρμοστούν;
Οι εταιρείες θα επιλέξουν. Θέλουν να πιστοποιήσουν τα προϊόντα τους με βάση τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό και να αναγράφουν πάνω στα προϊόντα λίπανσης το σήμα CE ή θα ακολουθήσουν τον εθνικό νόμο, για να τα εντάξουν στα εθνικά λιπάσματα; Αν ακολουθήσουν τη δεύτερη επιλογή θα μπουν σε μία διαδικασία, που λογικά θα είναι απλούστερη.
Υπάρχει και σήμερα νομοθετικό πλαίσιο για τα μη ΕΚ λιπάσματα και τις υπόλοιπες κατηγορίες λιπασμάτων που δεν συμπεριλαμβάνονται στον ισχύοντα Ευρωπαϊκό Κανονισμό. Χρειάζεται όμως, για να κυκλοφορήσει κανείς τα λιπάσματα με το εθνικό νομοθετικό πλαίσιο να αξιολογηθεί από τεχνική επιτροπή του ΥΠΑΑΤ και να πάρει άδεια από το Υπουργείο, για να μπει το προϊόν στο Εθνικό Μητρώο.
Εκτιμάται ότι για τις μικρές εταιρείες ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός θα είναι πολύ κοστοβόρος, οπότε ίσως οι περισσότερες επιλέξουν να κυκλοφορούν το σύνολο των προϊόντων λίπανσής τους με βάση την εθνική νομοθεσία, εκτός αν εξάγουν.
Οι τρεις αξόνες, με βάση τους οποίους προτείνουμε, ως ΣΠΕΛ, να γίνει ο νέος εθνικός νόμος είναι οι εξής:
1. Τα Ανόργανα ΕΚ Λιπάσματα, που σήμερα κυκλοφορούν με βάση τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 2003/2003 να μην χρειάζονται νέα έγκριση. Δηλαδή, όλα τα λιπάσματα που είναι έως σήμερα ΕΚ να περάσουν στην καινούρια εθνική νομοθεσία αυτόματα. Τα λιπάσματα αυτά έχουν αποδείξει τόσο με επιστημονικές μελέτες όσο και από την πρακτική τους χρήση την αγρονομική τους αξία, αφού κυκλοφορούν και χρησιμοποιούνται με ασφάλεια τόσα χρόνια και από όλα τα Κράτη Μέλη.
2. Όλα τα εθνικά προϊόντα λίπανσης (λιπάσματα νέου τύπου) που έχουν ήδη πάρει έγκριση από το Υπουργείο, με βάση την υφιστάμενη εθνική νομοθεσία, να περάσουν και αυτά στην καινούρια εθνική νομοθεσία αυτόματα. Τα λιπάσματα αυτά έχουν ήδη εξετάσει εξονυχίστηκα από την αρμόδια επιτροπή του Υπουργείου και έχουν εγκριθεί για την καταλληλότητά τους.
3. Αμοιβαία αναγνώριση: Ένα προϊόν που είχε αναγνωριστεί σε άλλη χώρα της Ε.Ε. να πάρει έγκριση και στην Ελλάδα, με μία απλή αίτηση και την αντίστοιχη τεκμηρίωση.
Τρεις άξονες πολύ απλοί, λογικοί, που θα απαλλάξει από τη γραφειοκρατία και τις Εταιρείες και το Υπουργείο.
Ποιες τάσεις βλέπετε στη φετινή εγχώρια αγορά αγροτικών προϊόντων;
Φέτος έχουμε μια πολύ μεγάλη μείωση της τιμής του λαδιού και της επιτραπέζιας ελιάς σε πολλές περιοχές. Αυτό ξεκίνησε από πέρυσι, φέτος είναι πολύ πιο έντονο. Έχουμε πολύ υποβαθμισμένη σοδειά κυρίως λόγω του δάκου, ιδιαίτερα στην Κρήτη. Γι' αυτό και οι τιμές είναι πάρα πολύ χαμηλές, σε σημείο που οι παραγωγοί σχεδόν δεν λιπάναν τα δέντρα.
Η λίπανση της ελιάς ξεκινά το Νοέμβριο και τελειώνει τον Φεβρουάριο. Μιλάμε για μια μειωμένη κατανάλωση πάνω από 50% στην Κρήτη αυτό το τετράμηνο. Το ίδιο ισχύει, αλλά σε μικρότερο βαθμό, στη νότια Πελοπόννησο, εκεί όπου έχουμε τα ελαιοπαραγωγικά κέντρα, Λακωνία και Μεσσηνία. Όχι τόσο πολύ στην Αιτωλοακαρνανία, αλλά θα δούμε κι εκεί κάποιες διαφορές.
Η αλήθεια είναι ότι η τιμή του σταριού είναι καλή φέτος. Αυτό όμως δεν συνέβη κατά τη διάρκεια της συγκομιδής. Ο παραγωγός δεν έχει πάρει τόσα πολλά χρήματα. Καλά ήταν, αλλά δεν πήρε όσα είναι τώρα. Δίνει όμως μια προοπτική για την επόμενη χρονιά.
Τα χρηματιστήρια δείχνουν ότι πιθανότατα η τιμή θα είναι καλή και αυτό προτρέπει τους παραγωγούς να χρησιμοποιούν πιο ορθολογικά τα εφόδιά τους και κατ' επέκταση και τα λιπάσματα. Γι' αυτό κι έχουμε μια αύξηση κυρίως στην επιφανειακή λίπανση των σιτηρών, που γίνεται αυτό τον καιρό.
Ουσιαστικά δεν κόβουν, όχι ότι βάζουν περισσότερο λίπασμα...
Ναι κι εγώ έτσι πιστεύω. Βάζουν τις ποσότητες που πρέπει. Κοιτάω μπροστά μας τις καλλιέργειες που έρχονται, δηλαδή το βαμβάκι, το καλαμπόκι, τον ηλίανθο. Τα βιομηχανικά φυτά ας το πούμε έτσι. Αλλάζει τόσο γρήγορα η αγορά που προβλέψεις δεν μπορούν να γίνουν εύκολα. Έχουμε το πρόβλημα που έχει προκύψει με τον κορονοϊό και το οποίο επιδρά σε όλες τις οικονομίες πολύ βίαια.
Γκρεμίζει τις χρηματιστηριακές αγορές, οι οποίες προεξοφλούν το μέλλον. Βλέπουν μία επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης και πέφτουν. Αυτό έχει σαν επίπτωση όλα τα εμπορεύματα που ακολουθούν αυτού του είδους τη σκέψη, όπως το πετρέλαιο, να πέφτει. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε έχουμε μία εικόνα ότι όλα τα commodities θα ακολουθήσουν μία πτωτική πορεία.
Commodities είναι και τα γεωργικά προϊόντα. Αν πέσει η ζήτηση θα πέσουν και αυτά. Βέβαια, μιλάμε για προβλέψεις, κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θα γίνει σε ένα μήνα. Υπάρχει πολύ μεγάλη μεταβλητότητα και όλα μπορούν να αλλάξουν με μια δήλωση, με μια ενέργεια μιας κεντρικής τράπεζας κ.λπ. Δεν έχουμε εικόνα τι θα γίνει με τις εαρινές καλλιέργειες. Μέχρι στιγμής ο εφοδιασμός της αγοράς γίνεται κανονικά. Έχει ήδη ξεκινήσει η αγορά για βασικά λιπάσματα στο καλαμπόκι, δεν βλέπουμε να υπάρχει κάποιο πρόβλημα.
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο https://www.agro24.gr
