Γιορτή συναδέλφωσης και αλληλεγγύης, µε πίστη στη συνταγή που θέλει να γίνεται κάθε χρόνο αυτές τις µέρες ένας πετυχηµένος συνδυασµός παραδόσεων µε στοιχεία από τη σύγχρονη τεχνολογία,
αποτέλεσε η φετινή κουρά στη µονάδα αιγοπροβάτων του Παύλου Σατολιά στη Σκοτάνη (πρώην Κόκκοβα) Καλαβρύτων, της Αχαΐας.
Καθοδηγητής της µονάδας, αυθεντικός κτηνοτρόφος, πρόεδρος τα τελευταία χρόνια του πετυχηµένου συνεταιρισµού Καλαβρύτων και της Νέας ΠΑΣΕΓΕΣ, σ’ αυτό το αγρόκτηµα, όπου ανταµώνουν οι γενιές, η γνώση και το πάθος για την κτηνοτροφία, είναι ο Παύλος. Ο συγχωριανός, ο φίλος, ο συνάδελφος. Ένας καλόκαρδος αγωνιστής που ξέρει να τιµά τον τόπο του και το επάγγελµά του. Που ξέρει να µοιράζεται και να γίνεται θυσία για τη Σκοτάνη και για τα Καλάβρυτα. Που δεν προσκυνάει τις καρέκλες αλλά τις υπηρετεί, µόνο για να βοηθάει τον τόπο του και για να είναι χρήσιµος στον κλάδο.
Ο Άγιος Γεώργιος, ένας πολύ µικρός οικισµός, δηµιουργήθηκε πρόσφατα για να εξυπηρετήσει τους κοκκοβίτες να είναι κοντά στη στάνη και τα ζωντανά τους και να µην πηγαινοέρχονται στο πάνω χωριό 5-6 χλµ µακριά.
Φτάσαµε στον οικισµό του Αγίου Γεωργίου, κατά µήκος της κοιλάδας του Λάδωνα, όπου βρίσκεται η στάνη και παράπλευρα
η αγροικία του Παύλου Σατολιά, λίγο µετά τις 10 το πρωί, την Κυριακή 31 Μαΐου. Το κούρεµα των προβάτων είχε αρχίσει από νωρίς το πρωί. Οι ηλεκτρικές κουρευτικές µηχανές… είχαν πάρει φωτιά! Τα πρόβατα βέλαζαν σαν τα µικρά παιδιά, κάτι σαν διαµαρτυρία για την αναστάτωση που τους προκαλούσε η όλη διαδικασία.
Μας καλωσόρισε ο Παύλος, δίνοντάς µας µέσα σε λίγα λεπτά το περίγραµµα της ιστορίας που ήθελε αυτόν τον στάβλο να έχει δηµιουργηθεί λίγο µετά το ’90. ∆ηµιούργηµα του πατέρα του, Φωκίωνα Σατολιά, ο οποίος διετέλεσε για µια µεγάλη περίοδο, εκείνη την εποχή, πρόεδρος του συνεταιρισµού Καλαβρύτων. Έφυγε από τη ζωή πρόωρα, αναπάντεχα και πριν προλάβει να ξεχρεώσει την Αγροτική Τράπεζα για το δάνειο που είχε πάρει γι’ αυτό το σκοπό. Έτσι, τα βάρη έπεσαν στον Παύλο, ο οποίος, µέχρι εκείνη τη στιγµή δεν έδειχνε και ιδιαίτερη διάθεση για να ασχοληθεί µε την κτηνοτροφία. Υποχρεώθηκε βέβαια από τα πράγµατα να το κάνει και το έκανε καλά.
Μπορεί οι κουρευτικές µηχανές να έχουν αντικαταστήσει τα κλασικά ψαλίδα που «µάτωναν» τα χέρια των κουρευτάδων, όµως 300 πρόβατα δεν κουρεύονται εύκολα. Πάντως, πριν το µεσηµέρι, η κουρά είχε ολοκληρωθεί. Έµενε το γιγαντόσωµο τραγί µε το µεγάλο τσουκάνι, ο οδηγός του κοπαδιού, το γκεσέµι, για να σηµάνει και τυπικά η λήξη της διαδικασίας και τους «συντρόφους» να ανταλλάσσουν ευχές για καλό καλοκαίρι! Αµέσως µετά άρχιζε το µεγάλο γλέντι στο χαγιάτι της αγροικίας. Και του χρόνου!
Για τους κοκκοβίτες, τους συντρόφους του Παύλου, η δουλειά είναι καλά µοιρασµένη. Ο ένας πιάνει το πρόβατο και το φέρνει τούµπα, ο άλλος το κρατάει ακινητοποιηµένο και ο τρίτος, µε τη µηχανή στο χέρι, το κουρεύει.
Ενδιαφέρον έχει όμως και το πως περιγράφει το κούρεμα των αιγοπροβάτων και ένας άνθρωπος που έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τη λαογραφία, ο Αθανάσιος Καριώτης
«Ξαλαφρώνουν» τα ζώα και δεν υποφέρουν από τη ζέστη. Τα ζώα νοιώθουν ανάλαφρα και λαγκοδέρνουν λιγότερο.
Είναι αρκετά συνηθισµένο, και κάπως αστείο, µετά το κούρεµα να µην γνωρίζουν οι νοικοκυραίοι τα «πράµατά» τους, τις πρώτες µέρες! Ακόµα πιο αστείο, όταν δεν γνωρίζονται τα ζώα µεταξύ τους κι ενώ µέχρι εκείνη τη στιγµή τα βλέπεις να κοιµούνται µαζί, µετά το κούρεµα χτυπιούνται! Είναι πραγµατική απόλαυση όµως να βλέπει κανείς τα ζώα «να έχουν µείνει τα µισά», να νοιώθουν, πολύ ανάλαφρα, απαλλαγµένα από το πυκνό και µεγάλο τρίχωµα, και να τρέχουν και να χοροπηδούν µε µεγάλη άνεση και να λαγκοδέρνουν λιγότερο!
Αµέσως µόλις τελειώσουν τη δουλειά τους, πλένουν µε νερό τα ψαλίδια και πιστεύουν πως το νερό αυτό έχει θαυµατουργικές ιδιότητες, όπως ο αγιασµός, γι’ αυτό και αγιάζουν το κοπάδι, για να µην το «πιάνει τ’ απ’ όξω». Το κέφι «συµπληρώνουν» και ντουφεκιές στον αέρα, που έχουν όµως κι αυτές µια βαθύτερη σηµασία: να «τροµάξουν» τα ξωτικά, που πιστεύουν πως πολλές αρρώστιες στα ζωντανά οφείλονται σ’ αυτά.
Άλλοτε οι κάτοικοι χρησιµοποιούσαν το µαλλί, που ήταν πολύτιµη πρώτη ύλη, για την παρασκευή υφασµάτων στη ρόκα και στον αργαλειό. Σήµερα το πουλάνε για «ένα κοµµάτι» ψωµί σε γυρολόγους εµπόρους και σε αντάλλαγµα δεν παίρνουν λεφτά, αλλά είδος, δηλαδή εµπόρευµα.
Παλιότερα, όσοι δεν είχαν δικά τους πρόβατα κυριολεκτικά παρακαλούσαν να τους καλούν σε κουρές. Γιατί σαν ανταµοιβή, εκτός από το φαγοπότι, έπαιρναν κι ένα «µποκάρι», δηλαδή τα µαλλιά ενός προβάτου.
Παλιότερα, όσοι δεν είχαν δικά τους αιγοπρόβατα κυριολεκτικά παρακαλούσαν να τους καλούν σε κουρές. Γιατί σαν ανταµοιβή, εκτός από το φαγοπότι, έπαιρναν κι ένα «µποκάρι», δηλαδή τα µαλλιά ενός προβάτου. Με τη συγκέντρωση «µποκαριών» από πολλές κουρές εξασφάλιζαν το µαλλί για την κατασκευή των διαφόρων ενδυµάτων και υφαντών που χρειαζότανε για την οικογένεια.
Το κούρεµα των προβάτων είναι µια µεγάλη γιορτή άρρηκτα δεµένη µε τον κτηνοτροφικό τρόπο ζωής. Είναι, όπως λέγεται, η «γιορτή των προβάτων». Είναι µια από τις εντυπωσιακές γιορτές που λαµβάνει χώρα κάθε χρόνο, τον Ιούνιο, στα πλαίσια της οποίας κάθε κτηνοτρόφος προσκαλεί φίλους και συγγενείς να τον βοηθήσουν στο δύσκολο αυτό έργο και µετά τους κερνά και ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι και φαγοπότι και το γιορτάζουν για τα καλά!
Το κωλοκούρισµα γίνεται άνοιξη, όταν τα πρόβατα «τσιρλόνται» και η κοπριά τους είναι υδαρή, επειδή τρώνε χλωρά χόρτα. Σκοπός είναι να µη λερώνονταν τα µαλλιά των προβάτων από την κοπριά τους.
Το κούρεµα είναι µια διαδικασία δύσκολη, αφού χρειάζονται πολλά χέρια µε τεχνική, ενώ τα πρόβατα πολλές φορές είναι δύστροπα. Προηγείται το κωλοκούρισµα (το κούρεµα στην ουρά και στα πίσω πόδια) στην αρχή της άνοιξης, ενώ τον Ιούνιο γίνεται η ολική κουρά. Από µέρες πριν έχουν ετοιµαστεί τα ψαλίδια («προβατοψάλιδα»), που το τρόχισµά τους γίνεται µε µαλακό ακόνι. Έχει γίνει γνωστό ποιές µέρες θα κουρέψει καθένας και η βοήθεια από άλλους τσοπάνηδες είναι δεδοµένη, αφού και οι ίδιοι υπολογίζουν στους άλλους. Είναι οι λεγόµενες «δανεικαριές», που τις σέβονται όλοι και που η χρηµατική συναλλαγή δεν έχει εδώ καµία θέση.
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο https://www.agronews.gr
